Ook ouderen zullen waar voor hun geld moeten bieden. Voor velen is loonverlaging onontkoombaar, stelt Errol Keyner.
Bestuurder Jeroen Versteeg van automatiseerder Cap Gemini is een held. In het
Financieele Dagblad van maandag durft hij het taboe van salarisverlaging
te doorbreken. De prijzen die hij als automatiseerder aan zijn klanten in
rekening brengt, dalen gestaag. Tegelijkertijd blijven de lonen van zijn
medewerkers stijgen. Een dodelijke cocktail voor iedere onderneming.
Oudjes kosten teveel
Oudere medewerkers zijn duur, terwijl vooral zij qua prestaties het afleggen
tegen hun jongere collega’s. Deze onbalans heeft twee gevolgen.Ten eerste
blijven de dure oudjes zitten, aangezien ze elders niet aan de bak komen,
zeker niet voor een vergelijkbaar loon. Ze blijven daarmee meer kosten dan
ze opleveren.
De relatief hoge kosten en lage output van (vooral) ouderen zorgen er
bovendien voor dat er geen ruimte resteert om productieve jongeren voldoende
te belonen. Een deel van hen zal met open armen in andere bedrijfstakken
worden onthaald.
De oplossing ligt voor de hand: lonen moeten sneller in lijn komen met de
productiviteit, dus ook loonverlaging moet mogelijk worden. Liefst
wettelijk, want Cap Gemini kan dit momenteel alleen op basis van
vrijwilligheid van de medewerker toepassen.
Demping marktmechanisme
Op een enkele verstokte communist of een verdwaald vakbondslid na, hangt in de
21ste eeuw gelukkig iedereen het principe “loon naar werken” aan. De
torenhoge marginale belastingtarieven dempen vervolgens de keiharde wetten
van het marktmechanisme en dwingen grootverdieners tot solidariteit.
Uiteindelijk belanden alle koppen daarmee in de buurt van het maaiveld en
kan links Nederland opgelucht ademhalen.
Toch zal de weerstand tegen loonverlaging enorm blijken. Loze kreten als
“opgebouwde rechten” of (nog meer) “solidariteit” zullen uit de kast worden
gehaald. Werkgevers zullen worden opgeroepen meer in opleidingen te
investeren, zodat medewerkers productief blijven.
Laten we eerlijk zijn. Naarmate een mens ouder wordt, neemt de ervaring toe.
Een groot plus. Tegelijkertijd worden ambities en het aanpassings- en
leervermogen minder en daalt de energie bij de meeste mensen. Op een gegeven
moment is het kantelpunt bereikt waarbij ervaring onvoldoende compensatie
biedt. Maar wanneer de loonkosten hoog blijven (of zelfs stijgen), ontstaat
een onoplosbaar probleem. Bovendien krijgen oudere werknemers vaak extra
vrije dagen en betaalt de werkgever een hogere pensioenbijdrage.
Moreel verdedigbaar
Ook in moreel opzicht valt veel voor loonsverlaging voor ouderen te zeggen
wanneer ze onproductief zijn. Financieel kunnen ze het vaak goed opvangen.
Zij verkeren meestal in een levensfase waarin de kinderen het huis uit zijn
en een deel van de hypotheek is afgelost.
Bovendien zijn ook ouderen er niet bij gebaat dat ze – wanneer ze werkeloos
worden – nooit meer aan het werk kunnen komen door hun hoge kosten en lage
output. Met de stijging van de pensioenleeftijd wordt het nog belangrijker
dat loonverlaging de lagere productiviteit compenseert, anders staan steeds
meer ouderen aan de zijlijn.
Ongetwijfeld zal Versteeg worden verketterd. Dat betekent echter niet dat hij
ongelijk heeft.
Errol Keyner is adjunct-directeur bij de Vereniging van Effectenbezitters (VEB),
maar schrijft dit artikel op persoonlijke titel.
Lees ook:
Meer analyses van Errol Keyner
Volg de markten op Z24 Beurs
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl